bab 7: respirasi (1) revamp

PROSES RESPIRASI DALAM PENGHASILAN TENAGA

 

• semua organisma memerlukan tenaga untuk hidup dan melakukan aktiviti.

 

• organisma memerlukan tenaga untuk:

1. mengecutkan otot untuk pergerakan.
2. membuat sel baharu untuk pertumbuhan dan perkembangan badan.
3. menghantar mesej(neuron) melalui saraf.
4. membentuk molekul organik seperti karbohidrat, protein, lipid dan enzim.
5. menyerap makanan tercerna melalui pengangkutan aktif.

 

• Bahan atau substrat utama dalam proses respirasi ialah glukosa.

• Di mana proses antara respirasi digabungkan dengan glukosa menjadi tenaga(energy) untuk setiap makluk hidup.

Jadi rumusannya:

Respirasi(oksigen) + glukosa(dari nutrien) = tenaga(energy) 

• Sel yang terlibat dalam proses respirasi ini ialah mitocondrion dan sel sitoplasma

 

• respirasi dibahagi kepada dua peringkat iaitu:

1. respirasi dalam(anaerob)
2. respirasi luar(aerob)

 --------------------------------------------------------------------

• respirasi luar(aerob):

1. melibatkan pertukaran gas antara permukaan respirasi organisma dengan persekitarannya.
2. Untuk menguraikan glukosa dengan lengkap serta menjadikan glukosa sebagai tenaga.

Persamaan yang sama dengan rumusan di atas tapi ada tambahan:

Glukosa + oksigen = karbon dioksida + air + energy

 3. Manakala yang sebahagian lain tenaga disimpan  sebanyak (38 ATP) dalam bentuk adenosina trifosfat serta gabungkan dengan fosfat tak organik (P) menjadi (ADP)

So rumusannya:

ADP + P + tenaga -------> ATP

                               <-------

4. ATP fungsinya untuk pembekal tenaga utama kepada sel.

 --------------------------------------------------------------------

• respirasi dalam (anaerob):

1. pengoksidaan oksigen yang tidak diperlukan.
2. Glukosa tidak terurai dengan lengkap dan hanya sebilangan tenaga sahaja digunakan (2 ATP) dibebaskan.

 

• terdapat dua jenis respirasi dalam:

1. respirasi aerob. (Oksigen diperlukan)
2. respirasi anaerob.(oksigen tidak diperlukan)

---

RESPIRASI ANAEROB DALAM OTOT MANUSIA

 

• sel otot berespirasi secara anaerob.
• apabila kurang oksigen , sel akan menjalankan respirasi anaerob untuk suatu masa yang singkat.
• semasa melakukan aktiviti seperti larian, otot menggunakan kesemua oksigen yang ada dengan cepat.
• kadar penafasan jantung dan denyutan jantung meningkat untuk membekalkan lebih banyak oksigen ke otot untuk pengecutan otot yang cepat.
• respirasi aerob tidak dapat memenuhi keperluan tenaga yang cukup cepat.
• tenaga tambahan perlu dihasilkan untuk pengecutan otot yang berterusan.

 

GLUKOSA ---------> ASID LAKTIK + 150 kJ

 

• kuantiti otot yang digunakan perlulah lebih daripada kuantiti oksigen yang dibekalkan kepada otot.
• otot ini mengalami kekurangan oksigen dan dikatakan mempunyai hutang oksigen.
• kepekatan asid laktik terus meningkat di dalam otot dan akhirnya boleh menjadi cukup tinggi untuk menyebabkan kekejangan otot dan keletihan.
• individu ini perlu berehat dan memulihkan diri.
• semasa berehat pernafasannya adalah kuat dan tercunggap-cunggap untuk sesuatu tempoh.
• ini adalah untuk memperoleh oksigen yang mencukupi bagi membayar hutang oksigen.
• asid laktik disingkirkan dari otot dan dihantar ke hati menerusi salur darah.
• dalam hati, oksigen tambahan digunakan untuk mengoksidakan asid laktik kepada air, karbin dioksida dan tenaga.

 

ASID LAKTIK + OKSIGEN ---------->  AIR + KARBON DIOKSIDA + TENAGA

 

• tenaga ini digunakan untuk menukarkan baki asid laktik kepada glukosa.
• glukosa kemudiannya diangkut oleh darah balik ke otot.
• apabila asid laktik disingkirkan, hutang oksigen dikatakan telah dibayar.
• hutang oksigen ialah kuantiti oksigen yang diperlukan untuk mengoksidakan asid laktik daripada sel otot.

 

 

---

 

RESPIRASI ANAEROB DALAM YIS

 

• merupakan satu organisma yang menjalankan kedua-dua respirasi anaerob dan respirasi aerob.
• kebiasaannya, yes berespirasi secara aerob.
• namun, apabila ketiadaan oksigen, yis boleh berespirasi secara anaerob.
• repirasi anaerob yang dijalankan oleh yis dipanggil penapaian (fermentasi).
• yis merembeskan enzim zimase yang mempercepat penukaran glukosa kepada ethanol, karbon dioksida dan 210 kJ tenaga..

 

 

GLUKOSA --------------------------------> ETANOL + KARBON DIOKSIDA + 210 kJ

               (zimase daripada yis)

 

• penapaian oleh yis menghasilkan buih dalam minuman, menaikkan roti dan menghasilkan minuman beralkohol seperti wain, brandi dan bir.
• dalam pembuatan roti, karbon dioksida yang terhasil menyebabkan adunan naik.
• etanol tersejat semasa pembakaran.

 

---

 

PERSAMAAN RESPIRASI AEROB DAN RESPIRASI ANAEROB

• respirasi sel.
• berlaku dalam haiwan dan tumbuhan.
• melibatkan penguraian glukosa.
• membebaskan tenaga dalam bentuk molekul ATP.
• merupakan proses yang dimangkin oleh enzim.

 

---

PERBEZAAN RESPIRASI AEROB DAN RESPIRASI ANAEROB

 

RESPIRASI AEROB                                

 

• kegunaan oksigen

- oksigen digunakan.

• berlaku

- semua sel hidup.

• pengoksidaan glukosa

- lengkap.

• hasil repirasi

- air , karbon dioksida, tenaga.

• bilangan molekul ATP yang terhasil

-38 molekul ATP.

• kuantiti tenaga yang terhasil

kuantiti yang besar –2898 kJ.

• lokasi

mitokondrion, sitoplasma.

 

---

RESPIRASI ANAEROB

 

• kegunaan oksigen

-oksigen tidak digunakan.

• berlaku

-sebilangan haiwan dan tumbuhan, yis dan bakteria.

• pengoksidaan glukosa

-tidak lengkap.

• hasil respirasi.

-yis: etanol, karbon dioksida dan tenaga.

-sel otot: asid laktik dan tenaga.

• bilangan molekul ATP yang terhasil

-2 molekul ATP.

• kuantiti tenaga yang terhasil

-kuantiti yang kecil:

(i) yis : –210 kJ

(ii) sel otot : –150 kJ

• lokasi

- sitoplasma.