BAB 4: KOMPOSISI KIMIA DALAM SEL

KOMPOSISI KIMIA DALAM SEL

  • unsur ialah bahan yang terdiri daripada satu jenis atom sahaja yang tidak boleh diuraikan kepada bahan yang lebih ringkas melalui tindak balas kimia.
  • lebih kurang 25 unsur utama yang penting untuk organisma hidup.
  • unsur paling umum yang didapati dalam organisma ialah unsur karbon(C), oksigen(O), hidrogen(H) dan nitrogen(N).
  • unsur ini membentuk 96.3 peratus jumlah jisim badan.
  • unsur lain seperti kalium(Ca), kalium(K), fosforus(P), sulfur(S), natrium(Na), klorin(Cl), magnesium(Mg) dan ferum(Fe) membentuk baki 3.7 peratus.
  • unsur ini wujud dalam kuantiti yang sedikit dalam organisma.
  • sebatian organik ialah sebatian kimia yang mengandungi unsur karbon.
  • contohnya, karbohidrat(CHO), protein(CHON), lipid(CHO) dan asid nukleik.
  • sebatian tidak organik ialah sebatian kimia yang terdiri daripada hidrogen dan oksigen. contohnya, air(H2O).

KEPENTINGAN SEBATIAN ORGANIK DALAM SEL
  • 15 peratus protoplasma terdiri daripada protein.
  • unit binaan asas protein ialah asid amino.
  • karbohidrat ialah sumber tenaga utama dalam sel.
  • gula, kanji, glikogen dan selulosa ialah contoh karbohidrat.
  • lipid membentuk 15 peratus protoplasma dan tidak larut dalam air.
  • lemak, minyak, lilin, fosfolipid dan steroid ialah contoh lipid.
  • asid nukleik ialah makromolekul kompleks yang menyimpan maklumat ginetik dalam bentuk kod.
  • unit binaan asas asid nukleik ialah nukleotida( terdiri daripada bes bernitrogen, gula pentosa(lima karbon) dan kumpulan fosfat).
  • asid nukleik terdiri daripada dua iaitu:
  1. asid deoksiribonukleik(DNA).
  2. asid ribonukleik(RNA).
    
(DNA)
  • terdiri daripada polinukleotida yang berpilin bersama untuk membentuk struktur heliks ganda dua.
  • dijumpai dalam nukleus.
  • terdapat dalam kloroplas dsn mitokondrion.
  • mengandungi maklumat genetik mengenai sesuatu organisma yang diturunkan daripada induk kepada anak.   

(RNA)
  • terdiri daripada bebenang tunggal.
  • terdapat dalam sitoplasma, ribosom dan nukleus.
  • berperanan dalam menyalin maklumat yang dibawa oleh DNA untuk mensintesis protein.
  • bahan genetik bagi sesetengah virus.

KEPENTINGAN AIR DALAM SEL

  • molekul berkutub yang terdiri daripada dua atom hidrogen dan satu oksigen.
  • merupakan pelarut semesta kehidupan.
  • sebagai medium pengangkutan dalam darah, sistem limfa, perkumuhan dan pencernaan serta tisu vaskular tumbuh-tumbuhan.
  • sebagai medium untuk tindak balas biokimia.
  • membantu mengekalkan persekitaran dalam yang stabil bagi organisma hidup.
  • membantu dalam pelinciran. contohnya, air merupakan juzuk utama mukus (mukus memudahkan pergerakan makanan di dalam salur pencernaan).
  • mempunyai daya lekitan yang tinggi. maksudnya molekul air akan melekat antara satu sama lain dan bergerak dalam satu turus yang panjang dan tidak terputus-putus melalui tis vaskular tumbuhan. 

KARBOHIDRAT

JENIS-JENIS KARBOHIDRAT
  • mengandungi karbon, hidrogen dan oksigen.
  • nisbah atom hidrogen kepada atom oksigen dalam satu molekul karbohidrat ialah 2:1.
  • terdapat tiga jenis karbohidrat iaitu monosakarida, disakarida dan polisakarida.

MONOSAKARIDA
  • merupakan unit karbohidrat yang paling ringkas.
  • dikenali sebagai gula ringkas.
  • gula ringkas merupakan sumber tenaga utama dalam sel.
  • berantai panjang bergabung dengan protein dan lipid untuk membentuk glikoprotein dan glikolipid.
  • contoh monosakarida ialah glukosa, fruktosa dan galaktosa.
  • glukosa didapati di dalam tumbuhan dan buah-buahan seperti anggur.
  • fruktosa didapati di dalam buah-buahan manis dan madu.
  • galaktosa didapati di dalam susu.
  • sejenis gula penurun dan boleh bertindak sebagai agen penurun.

DISAKARDA
  • terbentuk daripada dua molekul monosakarida yang bergabung melalui proses kondensasi.
  • kondensasi ialah proses yang melibatkan penyingkiran satu molekul air apabila satu ikatan terbentuk di antara dua molekul monosakarida.
  • maltosa terbentuk daripada dua molekul glukosa melalui kondensasi.
  • sukrosa terbentuk daripada glukosa dan fruktosa melalui kondensasi.
  • laktosa terbentuk daripada glukosa dan galaktosa melalui kondensasi.
  • disakarida boleh diuraikan kepada unit-unit monosakarida melalui hidrolisis.




  • maltosa ialah gula malt.
  • sukrosa ialah gula tebu.
  • laktosa ialah gula susu.
  • maltosa dan laktosa ialah gula penurun.
  • sukrosa ialah gula bukan penurun.

POLISAKARIDA
  • beratus-beratus monosakarida boleh bercantum melalui kondensasi untuk membentuk rantai molekul panjang yang dikenali sebagai polisakarida.
  • polimer yang dibentuk melalui kondensasi monomer-monomer glukosa.
  • tidak boleh larut dalam air kerana saiz molekulnya besar.
  • tidak mempunyai rasa manis dan tidak menghablur.
  • kanji, glikogen dan selulosa ialah contoh-contoh polisakarida.
  • kanji terdapat dalam gandum, beras, ubi kentang, roti dan jagung.
  • glikogen ialah karbohidrat simpanan utama dalam haiwan dan kulat.
  • haiwan dan manusia menyimpan glikogen terutamanya dalam hati dan sel otot.
  • glikogen dikenali sebagai kanji haiwan.
  • selulosa ialah sejenis polisakarida yang membiROTEINna dinding sel tumbuhan.
  • polisakarida boleh diuraikan kepada molekul-molekul kecil melalui proses hidrolisis dengan penambahan asid cair atau melalui tindak balas enzim.


PROTEIN
  • Mengandungi unsur-unsur karbon, hidrogen, oksigen dan nitrogen(diringkaskan C,H,O,N).
  • Sesetengah protein mengandungi sulfur dan fosforus.
  • semua protein terdiri daripada satu atau lebih monomer atau unit dikenali sebagai asid amino.

DIPEPTIDA
  • dipeptida terbentuk apabila dua molekul asid amino dirangkai bersama oleh satu ikatan peptida melalui kondensasi.
  • dipeptida boleh diuraikan kepada asid amino melalui hidrolisis.

ASID AMINO + ASID AMINO (KONDENSASI)= DIPEPTIDA + AIR
DIPEPTIDA + AIR (HIDROLISIS)= ASID AMINO + ASID AMINO


POLIPEPTIDA
  • Protein atau polipeptida yang dihidrolisis kepada asid amino oleh enzim pencernaan akan diserap ke dalam darah.
  • seterusnya asid amino ini digunakan semula untuk membina molekul protein berlainan yang diperlukan oleh badan.
POLIPEPTIDA + AIR (HIDROLISIS)= DIPEPTIDA ATAU ASID AMINO




STRUKTUR-STRUKTUR PROTEIN


STRUKTUR PRIMER






  • struktur primer protein merujuk kepada urutan linear asid amino dalam satu rantai polipeptida.
  • kod ginetik yang dibawa oleh molekul DNA dalam nukleus ialah contoh protein struktur primer.


STRUKTUR SEKUNDER

  • struktur sekunder merujuk kepada rantai polipeptida yang berpintal membentuk heliks-a (lingkaran berpilin) atau polipeptida yang berlipat menjadi kepingan berlisu-B.
  • kedua-dua struktur heliks dan kepingan berlisu dipegang bersama oleh ikatan hidrogen. 



                                                   (A) a-heliks         (B)kepingan berlisu-B    




a-heliks



  • protein rambut (keratin) ialah satu contoh protein struktur heliks. 


kepingan belisu-B
  • sutera ialah satu contoh protein kepingan berlisu.


STRUKTUR TERTIER



  • struktur tertier merujuk kepada cara rantai heliks-a atau kepingan berlisu-b berlipat membentuk saru protein globul yang padat dan berbentuk tiga dimensi.
  • enzim, hormon, antibodi dan protein plasma ialah contoh-contoh protein kompleks struktur tertier.


STRUKTUR QUARTENER


  • struktur kuartener merujuk kepada kombinasi dua atau lebih rantai polipeptida berstruktur tertier yang membentuk satu molekul protein kompleks dan besar.
  • hemoglobin mempunyai struktur kuartener.


JENIS-JENIS ASID AMINO
  • kesemua 20 jenis asid amino boleh dibahagikan kepada dua kumpulan iaitu asid amino perlu dan asid amino tak perlu.
  • asid amino  perlu ialah asid amino yang tidak dapat disintesis oleh badan.
  • satu contoh asid amino perlu ialah leusina.
  • protein haiwan mengandungi semua asid amino perlu dikenali sebagai protein kelas pertama.
  • asid amino tak perlu ialah asid amino yang  boleh disintesiskan oleh badan.
  • asid amino ini dibentuk daripada asid amino yang lain. 
  • terdapat 11 jenis asid amino tak perlu.
  • protein tumbuhan tidak mengandungi semua asid amino perlu.
  • protein ini dikenali sebagai protein kelas kedua.


         LIPID
  • terdiri daripada karbon,hidrogen dan oksigen(C,H,O).
  • nisbah atomhidrogen kepada atom oksigen dalam satu molekul lipid adalah jauh lebih tinggi daripada nisbah 2:1 dalam karbohidrat.
  • sebilangan lipid mempunyai unsur-unsur fosforus dan nitrogen.
  • lipid tidak larut dalam air tetapi larut dalam lipid yang lain dan pelarut organik seperti alkohol dan eter.

         CONTOH-CONTOH LIPID
  • Lipid utama ialah lemak,minyak,lilin,fosfolipid dan steroid.
  • lemak dan minyak ialah trigliserida.
  • trigliserida ialah satu eter yang terbentuk melalui kondensasi satu molekul gliserol dan tiga molekul asid lemak.
  • trigliserida boleh diuraikan kepada asid lemak dan gliserol melalui tindak balas hidrolisis.
  • lilin terdapat pada kutikel yang menutupi epidermis daun, buah dan biji sesetengah tumbuhan.
  • sebum yang dirembes oleh kelenjar minyak juga mengandungi lilin yang menjadikan kulit kita lembut.
  • fosfolipid ialah komponen utama dalam pembentukan membran plasma.
  • steroid ialah sebatian organik yang kompleks.
       
        gliserol + 3 molekul asid lemak(kondensasi)=trigliserida +3H2O

        trigliserida +3H2O(hidrolisis)=gliserol +3 molekul asid lemak

      LEMAK DAN MINYAK
  • dua jenis asid lemak iaitu asid lemak tepu dan asid lemak tak tepu.

ASID LEMAK TEPU
  • tidak mempunyai ikatan ganda dua antara atom-atom karbon.
  • tidak boleh membentuk ikatan kimia dengan atom hidrogen tambahan .
  • mempunyai bilangan atom hidrogen maksimum.
  • contoh lemak tepu ialah mentega.
  • bersifat pepejal dalam bilik. 

ASID LEMAK TIDAK TEPU
  • mempunyai sekurang-kurangnya satu ikatan ganda dua antara atom-atom karbon.
  • tidak terikat kepada bilangan atom hidrogen yang maksimum.
  • lemak tak tepu dengan satu ikatan ganda dua dikenali sebagai lemak mono tak tepu.
  • lemak tak tepu dengan dua atau lebih ikatan ganda dua disebut lemak poli tak tepu.
  • contoh lemak tak tepu ialah minyak jagung.
  • bersifat cecair pada suhu bilik.



ENZIM

PERANAN ENZIM DALAM PROSES HIDUP ORGANISMA
  • kesemua tindak balas biokimia yang berlaku dalam organisma hidup disebut metablisme.
  • metabolisme sel membolehkan pembinaan dan penguraiaan sebatian kompleks dalamsel hidup.
  • sesuatu tindak balas metabolisme bermula dengan molekul substrat dan berakhir dengan hasil.
  • enzim ialah mangkin organik yang mengawalatur semua tindak balas biokimia dalam sel.
  • enzim ialah mangkin biologi yang mempercepat kadar tindak balas biokimia dalam sel.
  • dalam sel, tindak balas biokimia mestilah berlaku dengan kadar yang pantas supaya proses hidup sentiasa dipelihara.
  • tindak balas biokimia dapat berlaku dengan cepat dengan kehadiran enzim dalam sel.

CIRI-CIRI ENZIM

  • semua enzim ialah protein yang dihasilkan oleh sel hidup.
  • dalam tindak balas enzim, enzim bertindak dengan substrat bagi membentuk hasil.
  • secara ringkasnya:-
       SUBSTRAT(ENZIM) = HASIL
       HASIL(ENZIM) = SUBSTRAT
  • enzim mengubah atau mempercepat kadar tindak balas kimia tetapi struktur enzim kekal tidak berubahpada akhir tindak balas.
  • enzim mempunyai tapak aktif yang spesifik untuk bergabung dengan substrat spesifik.
  • enzim diperlukan dalam kuantiti yang sedikit kerana enzim tidak habis digunakan tetapi dibebaskan pada akhir tindak balas.
  • kebanyakan tindak balas yang dimangkinkan oleh enzim adalah tindak balas berbalik.
  • aktiviti enzim boleh diperlahankan atau diberhentikan oleh perencat.
  • contoh perencat ialah plumbum dan merkuri.
  • kebanyakan enzim memerlukan bantuan kofaktor untuk berfungsi dengan baik.
  • contoh kofaktor tak organik ialah besi dan kuprum
  • contoh kofaktor organik ialah vitamin larut air seperti vitamin B.

PENAMAAN ENZIM
  • nama enzim didapati dengan menambahkan imbuhan akhir -ase kepada nama substrat yang dimangkinkannya.
  • contoh, nama enzim yang memangkingkan hidrolisis laktosa ialah laktase dan untuk lipid ialah lipase.
  • secara ringkasnya:-
         LIPID + AIR  = (LIPASE) ASID LEMAK +GLISEROL


  • sesetengah nama enzim telah lama wujud sebelum cara sistematik penamaan enzim terbentuk.
  • contoh nama-nama enzim ialah pepsin, tripsin dan renin yang dikekalkan penggunaannya.    




      TAPAK SINTESIS ENZIM



  • enzim ialah sejenis protein.
  • oleh itu, ribosom juga merupakan tapak sintesis enzim.
  • ribosom didapati terlekat pada jalinan endoplasma kasar atau bebas dalam sitoplasma.
  • maklumat untuk sintesis enzim terkandung dalam molekul DNA nukleus.
  • urutan bes bernitrogen pada DNA yang berlainan menggekodkan protein yang berbeza.
  • dalam proses, bebenang tunggal molekul RNA dibentuk untuk menterjemah kod-kod tersebut menjadi satu urutan asid amino.

       ENZIM INTRASEL DAN ENZIM LUAR SEL 

  • enzim disintesis oleh sel-sel tertentu.
  • enzim yang tidak dirembes ke luar sel tetapi dikekalkan untuk kegunaan dalam sel dinamakan enzim intrasel.
  • enzim intrasel terdapat dalam sitoplasma, nukleus, kloroplas atau membran plasma.
  • enzim oksidoreduktase yang terdapat dalam organel mitokondrion ialah enzim yang memangkinkan respirasi sel.
  • enzim yang disintesis dalam sel dan kemudiannya dirembes keluar untuk bertindak di luar sel disebut enzim luar sel. 
PENGHASILAN ENZIM LUAR SEL 
  • kebanyakan enzim yang dihasilkan oleh sel khusus dirembes keluar daripada sel.
  • contohnya, pankreas merembes jus pankreas yang mengandungi enzim pencernaan ke dalam duodenum.
  • protein yang disintesis dalam ribosom diangkut melalui lumen jalinan endoplasma kasar .
  • apabila sampai di hujung jalinan endoplasma kasar, bahagian membran di situ membentuk  tunas yang menggenting untuk menghasilkan vesikel angkutan.
  • protein yang terkandung dalam vesikel angkutan kemudian bergerak menuju ke arah jasad golgi dan bercantum dengannya.
  • dalam jasad golgi diubah suai.
  • kemudian, enzim dirembes ke dalam vesikel rembesan yang terbentuk di hujung jasad golgi berhampiran dengan membran plasma.
  • vesikel rembesan yang mengandungi protein yang diubah suai akan bergerak menuju ke membran plasma.
  • vesikel ini akan berpadu dengan membran plasma sebelum membebaskan protein keluar daripada sel sebagai enzim luar sel.
         MEKANISME TINDAKAN ENZIM

  • enzim ialah protein kompleks yang terdiri daripada satu atau lebih rantai polipeptida.
  • rantai polipeptida enzim berlipat-lipat menjadi bentuk tiga dimensi yang mempunyai satu lurah atau lekuk pada permukaannya disebut tapak aktif.
  • mekanisme tindakan enzim yang spesifik dikenali sebagai hipotesis mangga dan kunci kerana penggabungan substrat kepada enzim dapat dianalogikan sebagai kunci dam mangga.





           FAKTOR-FAKTOR YANG MEMPENGARUHI AKTIVITI ENZIM

  1. suhu
  2. pH
  3. KEPEKATAN SUBSTRAT
  4. KEPAKATAN ENZIM

Comments

  1. karbohidrat je ke yg ade??yg lain2..?hehe

    ReplyDelete
  2. trima ksih lah rajin kmu mnulis.hehe

    ReplyDelete
    Replies
    1. dia dekan dan budak yg selalu di cari setiap kali exam

      Delete
  3. alahai.... bio dah lepas..... rugi aku x tgk blog nih. kalau x , mesti jawab soalan ari tu lebih sng...... pape pon , blog nih bagus

    ReplyDelete
  4. kalo boley buang lah komen recapthca robot,,,, payah lah nak komen ..

    ReplyDelete
  5. rugilah dah habis periksa

    ReplyDelete
  6. PIRATHP SMK TASEKMay 20, 2013 at 9:12 PM

    TULAH ORANG KATA KENA BALAJAR TAPI TAK IKU KAT PERIKSA SEMUA TEMBAK

    ReplyDelete
  7. assalamualaikum ,.,,,,saya nk ckp sikit boleh x???*JENIS JENIS ASID AMINO ada pembetulan sikit ....
    asid amino tidak perlu ialah asid amino yang dapat disentesis oleh badan .sekian :)

    ReplyDelete
  8. trima kasih kerana membetulkan kesilapan saya.......... :)

    ReplyDelete
  9. assalamualaikum.....saya nk ckap sikit boleh x????PENGHASILAN ENZIM LUAR SEL pembetulan sikit........(sebenarnye .....enzim dirembes ke dalam vesikel rembesan yang terbentuk di hujung jasad golgi berhampiran dengan (MEMBRAN PLASMA).....
    sekian ...:)harap jangan marah ..

    ReplyDelete
  10. Tlmpau pnjang kurang gmbr... X brpa fhm la bro...

    ReplyDelete
  11. terima ksih krana tlng buat nota ni ! skrng sya senang untk jwb exam ! tq so much ! ^_^

    ReplyDelete
  12. Terima kasihh,, ia buat sy lbih faham

    ReplyDelete
  13. Disakarda atau disakarida?

    ReplyDelete
  14. mcm bagoss je.. ^_^ hehe..

    ReplyDelete
  15. letak byk gmbr ok..bru best

    ReplyDelete
  16. tak faham la.... Bio memang susah... :-(

    ReplyDelete
  17. mohon dicopy.. terima kasih..

    ReplyDelete
  18. Ayat sama buku teks

    ReplyDelete
  19. nak tanya sikitt...asid nukleik tu sejenis enzim ke?

    ReplyDelete
  20. nk tnya..klon dlm bab apa?

    ReplyDelete
  21. terbaik la bro....esok exam bio huhh

    ReplyDelete
  22. Hello. Nak tanya boleh. Mangga-amylase and kunci-kanji. And hasil tindak blas-glukosa+glukosa.. betul x??

    ReplyDelete
  23. Hello. Nak tanya boleh. Mangga-amylase and kunci-kanji. And hasil tindak blas-glukosa+glukosa.. betul x??

    ReplyDelete
  24. nak tanya, note utk bio form5 takda ke ? btw terimakasih utk segala note ni. saya hargai. semoga awak dipermudahkan dan diberkati olehNya segala urusan.

    ReplyDelete
  25. nota awk sgt2 mmbntu sy..trima ksih bnyak2..

    ReplyDelete
  26. apakah fungsi fungsi unsur hidrogen,karbon,oksigen,dan nitrogen dalam sel

    ReplyDelete
  27. apakah unsur paling umum yang didapati dalam organisma???

    ReplyDelete
  28. apakah protein berserat yang membentuk rambut dan kuku??

    ReplyDelete
  29. apakah nama gula ringkas di dalam buah anggur???

    ReplyDelete
  30. apakah protein yang terdapat dalam tisu penghubung??

    ReplyDelete
  31. apakah protein yang terdapat dalam tisu penghubung??

    ReplyDelete
  32. apakah protein yang terdapat dalam tisu penghubung???

    ReplyDelete
  33. JANGAN PALAU PLEASE:(

    ReplyDelete
  34. apa lagi contoh pelinciran???:)

    ReplyDelete
  35. apa maksud mengekalkan persekitaran dalam yang malar

    ReplyDelete
  36. cool and simple.....nice note,thanx^-^

    ReplyDelete
  37. lebih details please

    ReplyDelete
  38. Memang dayum baek la blog ni. Thanks very much

    ReplyDelete
  39. nota menarik but you must be careful bila buat takut ada yg salah info nanti jadi ajaran sesat

    ReplyDelete
  40. Boleh tlh jawabkan...kenapa sutera renyuk setelah dibasuh dgn kehadiran enzim protease?

    ReplyDelete
  41. Coollll..hahaha...thanksss

    ReplyDelete
  42. Daebak ! ..jam 5.00 a.m ni saya buat homework siap jugak sbab nota awak!! Ty

    ReplyDelete
  43. hi, nak tanya, proses yang menguraikan subtract organik apa ya ?? ihhiih

    ReplyDelete
  44. janganlah highligt tulisan tu warna hitam... x menarik baca... biar tulisan tu yg warna hitam

    ReplyDelete
  45. Aras organisasi protein tuh mcm mne erh

    ReplyDelete
  46. cuma nk ckp halalkan ilmu ni tau

    ReplyDelete

Post a Comment

Popular posts from this blog

BAB 3: PERERAKAN BAHAN MERENTASI MEMBRAN PLASMA

BAB 2: STRUKTUR DAN ORGANISASI SEL

BAB 5 PEMBAHAGIAN SEL